Sự trung thực của âm thanh

Khái niệm cơ bản về sự trung thực của âm thanh

Cập nhật ngày: 29.12.2013, Lượt xem: 3131

Khái niệm cơ bản về sự trung thực của âm thanh

Sự trung thực về âm sắc (Tonal Fidelity):

Âm thanh ta nghe được gồm nhiều tần số khác nhau phát ra cùng một lúc. Tiếng người hát có dải tần số riêng cũng như tiếng đàn, tiếng trống đều có dải tần riêng khác nhau. Khi tái hiện lại âm thanh, một dàn máy tốt phải đảm bảo sự tỷ lệ cân xứng của mọi tần số riêng biệt, có như vậy thì những gì ta nghe được mới trung thực với bản thu gốc. Một số dàn máy khi bật lên ta nghe thấy chói tai nghĩa là những tần số thấp và tần số cao bị suy giảm còn dãy tần trung thì quá mạnh, tương tự một số dàn máy cho ta âm thanh có vẻ tối nghĩa là tần số trung cao và cao bị suy giảm. Một số dàn máy có độ trung thực cao về âm sắc là dàn máy không làm cho ta lẫn được các tiếng đặc trưng mà ta vẫn hay không phân biệt được ở các dàn máy thông thường. Ở một dàn máy tốt ta có thể phân biệt được tiếng của kèn Saxo Tenor với Saxo Alto một cách dễ dàng hay tiếng của Violin khác hẳn với Viola…

Xem video:

Sự trung thực về không gian (Spatial Fidelity):

Khả năng tái tạo lại âm thanh với không gian ba chiều của một dàn máy được gọi là sự định vị về hình ảnh của âm thanh hay sự trung thực về không gian .

Ở các dàn máy Hifi thông thường ta chỉ cảm nhận được âm thanh phát ra từ cặp loa mà thôi, ngoài ra người nghe không thể cảm nhận được vị trí của các nguồn âm thanh tức vị trí của nhạc công hay ca sỹ trong thực tế như thế nào. Đây là điểm rất khác nhau giữa âm thanh Hifi thông thường và dàn âm thanh chất lượng cao Hi-end.

Một dàn máy Hi-end được lắp đặt và bố trí hợp lí thì âm thanh ta nghe được dường như không phải được phát ra từ cặp loa mà từ phía xa hơn và phía ngoài của loa, lúc đó người nghe cảm thấy cặp loa hình như biến mất và cảm nhận về vị trí, hình ảnh của âm thanh bắt đầu xuất hiện. Thời điểm chính xác của các thành phần tần số cao và thấp đến tai người nghe là yếu tố rất quan trọng để cảm nhận vị trí thực tế của âm thanh, từ đó tái tạo lại vị trí chính xác của ca sỹ hay người nhạc công đang chơi nhạc. Nếu thành phần tần số cao của một âm thanh đến tai người nghe trước thành phần tần số thấp của âm thanh đó thì chắc chắn âm thanh sẽ mất đi tính chân thực, người nghe sẽ không cảm nhận được tiêu điểm của âm thanh đó ở đâu và từ đó sẽ mất đi khả năng xác định được vị trí và hình ảnh của âm thanh.

Một dàn máy Hi-end được lắp đặt chính xác, sử dụng các dây dẫn tín hiệu và dây loa một cách hợp lý, phòng nghe nhạc được bố trí chống phản xạ âm thanh ở những vị trí thích hợp thì người nghe nhạc sẽ có được cảm giác trung thực về vị trí không gian của dàn nhạc và ca sỹ dường như họ đang biễu diễn trước mặt vậy. Điều này làm tăng sự vui thú và sống động khi thưởng thức âm nhạc lên nhiều lần so với các dàn máy thông thường.

Sự trung thực về tính chuyển tiếp hay tính trong trẻo, rõ ràng của âm thanh (Transient Fidelity):

Tính trong trẻo, tinh tế tới từng chi tiết của âm thanh có được nhờ khả năng tái tạo lại một cách chính xác sự bắt đầu và kết thúc của một chuyển tiếp âm thanh là rất quan trọng trong việc tái hiện lại âm thanh một cách thực sự trung thực.

Khả năng tái tạo lại chính xác sự chuyển tiếp của âm thanh là rất quan trọng, nhờ nó người nghe cảm nhận được những chi tiết gãy hoặc vuốt vào sợi dây đàn Ghita hay tiếng dùi trống chạm vào Cymbal hoặc tiếng vang và tắt dần của âm thanh trong phòng hoà nhạc rất thật.

Đặc tính này làm cho người nghe có thể phân biệt được tiếng của từng nhạc cụ trong một dàn nhạc hay đối với những người nghe sành điệu có thể phân biệt được cả tiếng Piano của hãng Steinway và của hãng Yamaha khác nhau như thế nào.

Sự trung thực về tính biến động của âm thanh (Dynamic Fidelity):

Khả năng tái tạo lại một cách chính xác và khác biệt giữa những tiếng động lớn và những tiếng động rất nhỏ gọi là tính trung thực về sự biến động của âm thanh. Khả năng này làm cho người nghe cảm nhận được sự tương phản của âm thanh một cách rõ nét, lột tả được sự mạnh mẽ hay nhẹ nhàng tinh tế của âm nhạc.

Ở những dàn máy tốt những tiếng động mạnh như tiến trống, tiếng sét…được thể hiện trung thực, tròn tiếng không nhòe, không méo. Trong khi đó, ta vẫn nghe được rõ ràng các tiếng động nhỏ như tiếng vuốt vào dây đàn, tiếng gió thổi…

Sự trung thực về tính biến động của âm thanh làm tăng khả năng sống động thích thú khi thưởng thức âm nhạc hoặc xem phim có âm thanh nổi.

Lời kết :

Một số chủ nhân của những dàn máy đắt tiền thường cho rằng chỉ những người nghe nhạc sành điệu, đã nghe qua nhiều loại dàn nhạc mới có thể đánh giá đúng chất lượng của âm thanh. Thực sự không phải vậy, khi đã có những khái niệm về các đặc trưng trung thực của âm thanh như đã phân tích ở trên bạn hoàn toàn có khả năng cơ bản để có thể đánh giá chất lượng cuả một dàn máy. Khi mua một dàn máy hoặc một thiết bị âm thanh nên dùng chính khả năng của mình để đánh giá chất lượng của nó và nhất thiết phải nghe kỹ trước khi quyết định, ý kiến của người bán hàng có kinh nghiệm cũng là nguồn thông tin tốt để tham khảo.

(KA sưu tầm và biên dịch)

Các bài khác ----------------------------------------------------------